Bogactwo fauny Suwalski Park Krajobrazowy zawdzięcza mozaice środowisk: leśnych, otwartych, wodnych, bagiennych, czy suchych. Obszar ten stanowi doskonałe miejsce do życia wielu gatunków zwierząt, zarówno tych dobrze jak i tych mało znanych. Dzięki badaniom naukowym prowadzonym przez specjalistów z wielu dziedzin, fauna parku jest dobrze poznana.
Szczególnie interesująca fauna, charakterystyczna dla głębokich, czystych i dobrze natlenionych zbiorników wodnych, zamieszkuje jezioro Hańcza. Spotkamy tu m.in. gatunki reliktowe, czyli organizmy które przetrwały w wodach Hańczy od okresu ostatniego zlodowacenia! Przykładem gatunku reliktowego jest skorupiak Palasiolla quadrispinosa, pijawka Theromyzon maculosa, ślimak sadzawczak drobny lub znany w Polsce tylko z tego jednego stanowiska widłonóg Eurytemora gracilis. Te drobne zwierzątka są na tyle rzadkie i niepozorne, że większość z nich nie ma nawet polskich nazw. W wodach Hańczy stwierdzono 24 gatunki ryb, w tym reintrodukowaną troć jeziorową. Obok siei, sielawy i stynki, gatunków charakterystycznych dla dużych jezior o czystych wodach, występują tu ryby stanowiące prawdziwą rzadkość. Strzebla potokowa, głowacz białopłetwy i głowacz pręgopłetwy są typowymi gatunkami rzecznymi, a Hańcza jest ich jedynym stanowiskiem jeziorowym w Polsce! Do końca XX wieku, stałym elementem fauny jeziornej był rak szlachetny, jednak w wyniku ekspansji amerykańskich konkurentów: raka pręgowatego i sygnałowego, a także przenoszonych przez nie chorób, populacje naszego raka zanikły.
Poniżej jeziora, w wodach rzeki Czarnej Hańczy oraz w innych wartko płynących ciekach żyją organizmy wymagające czystych, dobrze natlenionych wód, m.in. mszywioły i skójki gruboskorupowe – rzadkie i wrażliwe małże. Nad rzekami możemy spotkać czatującego na ryby zimorodka a na brzegu bez problemu natrafimy na ślady wydry. W powstałym przez spiętrzenie wód Czarnej Hańczy stawie turtulskim występuje nadecznik stawowy – gąbka słodkowodna uznawana za biologiczny wskaźnik czystości wody.
Zabagnienia lub szuwary porastające obrzeża licznych na terenie parku jezior zamieszkują rozmaite gatunki ptaków wodno-błotnych, m.in. bąk, łabędź niemy, perkoz dwuczuby, łyska, trzcinniczek, potrzos, brzęczka i wiele, wiele innych. Licznie gniazduje tutaj błotniak stawowy. Bogactwo siedlisk wodnych to idealne miejsce dla bobrów. Ich tamy, nory i żeremia można spotkać na terenie całego parku.
Na rolniczych terenach SPK ważną rolę odgrywają podmokłe łąki, które stanowią miejsca lęgowe dla coraz rzadszych gatunków ptaków: derkacza, czajki, kszyka. Z kolei liczne, niewielkie zbiorniki śródpolne, tzw. oczka wodne pełnią ważną funkcję utrzymywania wody w krajobrazie, a także są głównym miejscem rozrodu płazów, w tym reintrodukowanej rzekotki drzewnej.
Spośród terenów leśnych szczególnie cenne są zbiorowiska mało przekształcone, starodrzewy lub fragmenty bagienne. To tu gnieżdżą się najrzadsze gatunki ptaków tj. bocian czarny, czy ptaki drapieżne. Z lasami związana jest także smużka, mały gryzoń będący reliktem polodowcowym oraz większość pospolitych ssaków jak sarna, dzik, borsuk, kuna leśna. Kompleksy leśne w północnej części SPK stanowią korytarz ekologiczny łączący Puszczę Romincką z Puszczą Augustowską, dlatego okresowo pojawiają się tu migrujące jelenie, łosie i wilki.
Z terenami pól uprawnych związane są niektóre gatunki ptaków, np.: białorzytka gniazdująca w usypiskach kamieni zbieranych z pól. Nagrzane kamienie przyciągają też lubiące się wygrzewać jaszczurki: żyworodną i zwinkę. Z kolei zadrzewienia śródpolne to doskonałe miejsce gniazdowania dla wielu ptaków m.in.: dudka, wilgi, kobuza, sowy uszatej.
Wiele gatunków zwierząt związanych jest z zabudową wiejską. Bociany białe, jaskółki oknówki i dymówki, kopciuszki, mazurki, czy pliszki siwe to stali mieszkańcy ludzkich siedlisk. W charakterystycznych dla Suwalszczyzny piwniczkach ziemnych chętne zimują kumaki, traszki i nietoperze. A na strychu zabytkowego drewnianego kościoła w Jeleniewie znajduje się największa w Polsce kolonia rozrodcza nocka łydkowłosego.
Do pobrania: lista gatunków zwierząt stwierdzonych na terenie SPK